Sönghefti | althydufylkingin

1. Internationalinn

Pierre De Geyter

Fram þjáðir menn í þúsund löndum,

Sem þekkið skortsins glímutök.

Nú bárur frelsis brotna á ströndum,

Boða kúgun ragnarök.

Fúnar stoðir burtu vér brjótum.

Bræður fylkjum liði í dag.

Vér bárum fjötra en brátt nú hljótum

að byggja réttlátt þjóðfélag.

:,: Þó að framtíð sé falin

grípum geirinn í hönd.

Því Internationalinn

mun tengja strönd við strönd:,:

Á hæðum vér ei finnum frelsi,

hjá furstum eða goðaþjóð.

Nei, sameinaðir sundrum helsi

og sigrum því ei skortir móð.

Alls hins stolna aftur vér krefjumst.

Ánauð þolir hugur vor trautt.

Og sjálfir brátt vér handa hefjumst

og hömrum meðan járn er rautt.

:,: Þó að framtíð sé falin...

Vér erum lagabrögðum beittir

og byrðar vorar þyngdar meir.

En auðmenn ganga gulli skreyttir

og góssi saman raka þeir.

Nú er tími til dirfsku og dáða.

Vér dugum, þiggjum ekki af náð.

Látum, bræður, réttlætið því ráða

svo ríkislög vor verði skráð.

:,: Þó að framtíð sé falin...

- - - - -

En auðmennirnir aðeins hafa

það eitt að marki hverja stund.

Allt fémætt taka þeir án tafa

til að drýgja eigið pund.

Þeir hafa farið um með eldi

og eignir gripið höndum tveim.

En þegar hrynur þeirra veldi

þá þýfinu mun skilað heim.

:,: Þó að framtíð sé falin...

Til stríðs þeir okkur vilja egna.

Í ánauð leggja bræðraþjóð.

Við munum herstjóranum hegna.

Hans skal eigið renna blóð.

Innan hersins upp við munum rísa.

Upp skal renna friðartíð.

Og réttlætið mun veginn vísa

og verða tryggt hér ár og síð.

:,: Þó að framtíð sé falin...

Með samstöðu í sveit og bæjum

við sigra munum græðgi og neyð.

Með sigrinum við sáum fræjum

sem að varða nýja leið.

Ránfuglanna ríki nú mun falla.

Á rústum þess við byggjum nýtt.

Vil látum gyllta lúðra gjalla.

Af gleði sólin brosir hlýtt.

:,: Þó að framtíð sé falin...

Eugene Pottier/

Sveinbjörn Sigurjónsson

Þorvaldur Þorvaldsson

2. Bræður til ljóss og til lausnar

Rússneskt lag

Bræður til ljóss og til lausnar

laðar oss heillandi sýn.

Fögur mót fortíðarmyrkrum

framtíðin ljómandi skín.

Endalaus milljónamóða

máttug úr nóttinni brýst.

Þrár ykkar himninum hærra

hrópa, því nóttin er lýst.

Bræður hver hönd tengist höndum.

Hlægir oss dauði og níð.

Hlekkir að eilífu hverfa.

Heilagt er síðasta stríð.

Höfundur ókunnur/Aðalbjörn Pétursson

3. Dagur draums og vona

S. Bregendahl

Dagur draums og vona

dafnar brátt á jörð.

Slitin karl og kona

kjaga yfir svörð.

Í suðri fer á fætur

fögur sól og hlý.

Studd af striti nætur

stígur veröld ný.

Forsmán fantaklíku

fengum við um stund.

Af hörku hinna ríku

hert var þrældómslund.

Sveitt af djúpum sorta

söngrödd fólksins dó.

Af heimsku hlaut að gorta

hann sem þrælinn sló.

Greindi andi okkar í

augum dáð og dug.

Hófu heimsins flokkar

hugsjónir á flug.

Um götur þrælar gengu

gegnum bitra nauð.

Með striti steina fengu

í staðinn fyrir brauð.

Andi minninganna

eflir bræðralag.

Næturböl skal banna,

birtan vekur dag.

Ef svífur sortans vandi

í sína hinstu ferð.

Þá lifir þjóð á landi

af ljóssins guði gerð.

Móðir grátið getur

og gefið börnum skjól.

Af dögg mun blómgast betur

blóm sem áður kól.

Tár sem vanga væta

víst fá jarðveg bætt.

Okkar guð mun gæta

gleðja hverja ætt.

Herrann veill af heimsku

af hörku barði menn.

Vill nú vel með gleymsku

verja hlut sinn enn.

En upp má aftur byggja,

örbirgð hverfa skal.

Með harm skal heygður liggja

hann sem öllu stal.

Náð og miskunn mætast

er magnast ljósið rautt.

Með réttu draumar rætast,

ranglætið er dautt.

:,: Karlmaður og kona

kraftmikil og hörð.

Dagur draums og vona

dafnar brátt á jörð.:,:

Martin Anderse Nexö /

Kristján Hreinsson

4. Eftir orrustuna við Rio Jarama

Ernst Busch

Þar sem rennur hún Rio Jarama

fram um rósanna grösugan dal,

:,: stóð sú hríð er á helvegu sendi

okkar hraustasta ungmennaval :,:

Gefðu ráð hvernig gott er að sigrast

Með gömlum rifflum á skriðdrekasveit.

:,: Eða um hitt hvernig hægt er að forðast

í opnu haglendi flugvélaleit. :,:

Já, við urðum að hopa á hæli,

þetta harðsnúna margreynda lið.

:,: En enginn í Interbrigada

hefur æmt eða beðið um grið.:,:

Nei, við stóðumst ei stálinu snúning,

né það stórskeyta- og sprengjanna él.

:,: Okkur tókst þó með tárum og blóði

að tefja fasismans morðingjavél.:,:

Sendum, félagar, síðustu kveðju

þeim er sofa hér eftir í dag.

:,: Aftur komum þó senn campesinos,

til að kveða þar sigursins brag.:,:

David Martin / Eyvindur P Eiríksson

5. Samþykkt kommúnardanna

Hanns Eisler

Þar sem þið á okkur lögðuð hlekki:

Lög sem tryggja ykkar eignarrétt.

Hér og nú við samþykkjum að virða ekki

lengur þrælalögin sem þið hafið sett.

Viðlag:

Þar sem ykkur þykir hér við hæfi

að hóta oss með kúlnahríð.

Samþykkt er: við hræðumst þessa hundaævi

meira en okkar dauðastríð.

Þar sem okkur meinað er að njóta

þeirra matvæla sem skópum við.

Samþykkt er: í gegnum rúðugler má brjóta

leið að brauðinu og fylla tóman kvið.

Viðlag

Þar sem víst er nóg um hús og hallir.

En úti hýrumst við með bláa kinn.

Samþykkt er: í ljósi þess við ætlum allir

ekki að skjálfa meir en flytja okkur inn.

Viðlag

Þar sem ykkur, þó þið notið klæki,

varla tekst að gera okkur sátt.

Við yfirtökum verksmiðjur og fyrirtæki

og laus við ykkur rekum þau á eiginn hátt.

Viðlag

Í því ljósi að ekkert af því stendur

sem yfirvöldin hafa sett á blað.

Þá við tökum stjórnina í eigin hendur

svo við búum okkur hérna betri stað.

Viðlag:

Þar sem þið víst skiljið þetta eina

tungumálið sem er kúlnaregn.

Samþykkt er: að nauðsynlegt er nú að beina

fallbyssunum ykkur gegn.

Bertolt Brecht / Þórarinn Hjartarson

6. Staurinn

Lluis Llach

Við Siset einn morgun sátum.

Saman við töluðum lágt.

Bílana greint við gátum

geysast í hver sína átt.

Sérð’ ekki staurinn sagð’ann

sem allir hlekkjast nú við.

Fyrr en við fáum hann lagðan

við frelsið við göngum á snið.

Viðlag:

Ef allir toga steypist hann.

Nú innan skamms hann velta kann.

Látum hann falla, falla, falla.

Fúi nær gegnum staurinn þann.

Ef að þú tekur fastar í

þá mun ég taka fastar í.

Þá skal hann falla, falla, falla

og loks við verðum frjáls og frí.

Við erfiði ævin líður.

Ekki er tíminn kyrr.

Í sárum á höndum svíður

en samur er staurinn sem fyrr.

Staurinn er staður og þungur

og stendur þótt fast togum við.

Þú sem að ennþá ert ungur

ættir að leggj’ okkur lið.

Viðlag.

Nú rödd hans er hætt að hljóma

og heyrist ei lengur hans mál.

Ég finn það samt enduróma

hið innra og magnast í bál.

Þann söng sem að Siset forðum

söng bæði morgun og kvöld

Ég syng með hans eigin orðum

og undir tekur nú fjöld.

Viðlag.

Lluis Llach /

Þorvaldur Þorvaldsson

7. I natt jag drömde

Ed McCurdy

I natt jag drömde något som

jag aldrig drömt förut.

Jag drömde det var fred på jord,

och alla krig var slut.

Jag drömde om en jättesal

där statsmän satt i rad.

Så skrev dom på et konvolut

och reste sig och sa:

“Det finns inga soldater mer,

det finns inga gevär.

Och ingen känner längre till

det ordet militär”.

På gatorna gick folk omkring

och drog från krog till krog.

Och alla drack varandra till

och dansade och log.

I natt jag drömde något som

jag aldrig drömt förut.

Jag drömde det var fred på jord

och alla krig var slut.

- - - - -

Se’n vakna’ jag och såg omkring

på orätt krig och nöd.

Ty sanningen är att vårt blod

har gjort vår fana röd.

Vår kamp vill pågå länge änn,

för rättvisa och för bröd.

Till dess att kapitalets makt

ligger framför oss död.

Vi reser oss och ta’r vår rätt,

och du skall vara med.

Till slut då kann förverkligas

vår gamla dröm om fred.

Ed McCurdy /

Cornelis Vreeswijk

Þorvaldur Þorvaldsson

8. Fram allir verkamenn

Ítalskur söngur

Fram allir verkamenn

og fjöldinn snauði.

Því fáninn rauði, því fáninn rauði.

Fram allir verkamenn

og fjöldinn snauði.

Því fáninn rauði okkar merki er.

Því fáninn rauði okkar merki er!

Lifi kommúnisminn

og hinn rauði her!

Avanti popolo, alla riscossa,

bandiera rossa, bandiera ross.

Avanti popolo, alla riscossa,

bandiera rossa trionfera.

Bandiera rossa, la trionfera!

E viva il comunismo e la liberta!

9. Við byggjum landið

Rússneskt lag

Við erum fólkið sem erfiðar enn,

alþýðan fátæka, konur og menn.

Bæi við reisum og sækjum á sjó, sveitumst og streitumst

við hamar og plóg.

:,: Við erum frjókornin,

leyndarmál landsins.

Landið er vort með hreinan skjöld.

Gegnum allt myrkrið

við bljúg það bárum.

Berum það fram á nýja öld.

Jóhannes úr Kötlum

10. Dögunin bíður

Dan Berglund (Kampens väg)

Vegurinn liggur víða um slóðir,

vegurinn liggur um arðrænda jörð,

um land þar sem þegnarnir eru svo óðir

því ennþá er baráttan langvinn og hörð.

Dögunin bíður, dagurinn góður,

dreyri mun renna um brennandi svörð.

Þú auðvaldsins herra í útlegð munt senda

sem arðrændu þig er þeir seldu þér brauð.

Með samtakamætti mun örbirgðin enda

og öll verður gatan þín rauð.

Jörðin mun nærast á byltingarblóði

og blómin af svitanum hljóta sinn mátt.

Með kröfur á lofti mun lýðurinn óði

leiðtoga auðvaldsins brjóta í smátt.

Dögunin bíður, græðginnar gróði

skal gefinn þeim snauðu og fólk verður sátt.

Mót algjörum sigri skal alþýðan halda

sem áður fyrr sýndist svo máttlaus og dauð.

Byltingin okkar mun brjótast til valda

og birtan mun verða svo rauð.

Blóðið er rotið í höggormsins hjarta

sem hervaldi beitti og kúgaði lýð.

Aldrei má málpípa auðvaldsins skarta

þeim orðum að græðgin sé fögur og blíð.

Dögunin bíður, dögunin bjarta,

af dirfsku mun lýðurinn heyja sitt stríð.

Tíminn mun líða og tár munu flæða.

Titra af bræði mun alþýðan snauð.

Með frelsi að vopni mun fylkingin æða

og fánar og spjöld verða rauð.

Hjá arðrændu fólki mun öldurnar lægja

svo eyðast með tímanum bölvun og hryggð.

Valdi skal dreifa og vopnin skal fægja

með visku og tárum, með elju og dyggð.

Dögunin bíður, þá ríku skal rægja

og rífa þá höll sem af græðgi var byggð.

Í sátt munu lifa elli og æska

því alþýðan losnar við kúgun og nauð.

Bölinu eyða þá birta og gæska

því byltingarstjarnan er rauð.

Þær einlægu kröfur mun alþýðan skrifa

sem arðráni böðlanna vísar á bug.

Og öreigastéttin hún á því mun klifa

að íslenska þjóðin hún sýni hér dug.

Dögunin bíður, ljósið mun lifa,

lýðræðishugmyndir fara á flug.

Ranglæti foringjans ríka og digra

sem reist hefur hallir og dregið sér auð

mun víkja því hugsjónin hlýtur að sigra

og heimsbyggðin öll verður rauð.

Kristján Hreinsson

11. Rödd byltingarinnar

Toril Brekke

Gef mér þann hreina, hrausta,

hugdjarfa, sterka mann

með þolgæði þrek og vilja

er þrátt fyrir kvöl og bann

berst fram í bleikan dauðann

að brjóta mér leið – gef mér hann.

Gef mér þær hyggnu hetjur

sem hylla min raunveruleik.

Þeirra sem vita ég þarfnast meir

en þess sem trúði – og sveik.

Loforð um kærleika léttvæg ég met

sem letruð í sand og reyk.

Gef mér þá bitru beinu

sem blikna við enga sýn

sem þrá enga dulspekidrauma

því dagsins sherlúður hvín.

Skapið guðlausan himin hér,

þar hamingjusólin skín.

Gef mér þau heitustu hjörtu

sem harmar fá aldrei þreytt

og ístöðuleysi og efi

fá aldrei til hvíldar leitt.

Sem brosa mót sigri og ósigri eins

og æðruorð þekkja ei neitt.

Ég bið aðeins um þá bestu

og bræður, ég gef ykkur allt.

Enginn fær séð fyrr en sigrað eg hef

í sannleik hve mikið ég galt.

Já, gef mér það besta hin blóðskírða jörð

mun borga það þúsundfalt.

Rudolf Nilsen / Aðalbjörn Pétursson

12. Heyr gammana fljúga

Anna Marly

Heyr gammana fljúga

gínandi bráð sinni yfir.

Heyr hrópin á hjálp

frá því fólki er við ógnina lifir.

Kom verkamenn bændur

og skæruliðar fram til að berjast.

Það verður þeim dýrt

sem að láta oss undir okinu merjast.

Úr námum, af ökrum,

félagar fylkjum nú liði.

Við grípum til vopna

gegn þeim sem að firra okkur friði.

Verið nú tilbúnir

vélbyssunni í skotstöðu að stilla.

Ei líður á löngu

þar til gnýrinn loftið mun fylla.

Við frelsum þá bræður

sem ennþá í fangelsum bíða.

Vort hatur og neyð

hefur kennt oss til sigurs að stríða.

Það eru til lönd

þar sem fólk má sofa rólegt um nætur.

En við megum berjast

og deyja kannski fyrr en oss lætur.

Hjá okkur veit hver

hvað hann vill þegar örlögin kalla.

Og nýir menn hlaupa

í skarð fyrir þá sem að falla.

Í dagrenning þurrkar upp

morgunsólin blóðflekki af vegi.

Við hefjum upp söng

því nú lýsir af frelsisins degi.

M. Druon og J Kessel/

Þorvaldur Þorvaldsson

13. Hanarnir tveir

Sánchez Ferlotio

:,:Heyrist gal hanans svarta

verður dimmt og deginum lýkur:,:

:,:En er rauða hanans glymur gal

þá glaðnar og nóttin víkur:,:

Syng, enginn mun heyra.

Taktu vindur minn söng sem engu nær eyra.

Syng, hvað get ég meira?

Vindinum eigna ég söng minn sem engir heyra.

:,:Og þeir mættust í hólmgöngu harðri,

í húfi var líf eða dauði:,:

:,:Svarti haninn með spora og hlíf,

en hugrekkið eitt sá rauði:,:

Syng, enginn mun heyra...

:,:Svarti hani hrósaðu sigri,

þú veist ekki dóm þinn að vonum:,:

:,:Sá rauði að síðustu sigra mun

því sólin stendur með honum:,:

Syng, enginn mun heyra...

:,:Svarti fugl flærðar og svika,

frá gulli er kominn þinn kraftur:,:

:,:En rauði haninn þig hræðist ei,

þið hittist fljótlega aftur:,:

Syng, enginn mun heyra...

Sánchez Ferlotio/Þórarinn Hjartarson

14. Heitstrenging

Lillebjörn Nilsen

Við sem ekkert eigum öllum gefum þó

drýgjum starfsins dáðir, drögum björg úr sjó-

við sem óðal eigum hjá örbirgð, stiti og þraut

og höfum kvöl að kodda og kvíða að rekkjunaut-

við með námið nauma en nóg af kreddutrú,

sem færir öðrum auðinn en okkur sult í bú-

við sem ólum ungbörn og eftir skamma hríð

héðan brott þau hrifu hungur eða stríð-

við skulum harma hefna og herða þrek í sál.

Hvessum brandinn bræður. Brýnum viljans stál!

Við sem ekkert eigum öllum gefum þó

Drýgjum starfsins dáðir, drögum björg úr sjó.

Rudolf Nilsen/Karl Ísfeld og Þórarinn Hjartarson

15. Lestin

(Upptaka af Þorvaldi Þorvaldssyni að syngja Lestina.)

Mikis Theodorakis

Um átta leggur lest af stað,

sem leiftur senn hún burtu þýtur.

En í þér vakna aftur hlýtur

endurminningin um það

er eitt sinn lagði lest af stað,

og henni upp í hug þér skýtur

á haustin þegar syrtir að.

Ég sá þig eitt sinn yfir skál,

með ouzo-glas þú stóðst við barinn.

Og núna þegar þú ert farinn,

í þögn þú berð þitt leyndarmál

sem einnig geymir önnur sál.

Og núna þegar þú ert farinn

í þögn þú berð þitt leyndarmál.

Um átta lagði lest af stað,

en enginn beið við brautarpallinn.

Í blóði þínu lástu fallinn.

Þeir hæfðu þig í hjartastað,

í hjarta þínu rýtingsblað.

Og enginn beið við brautarpallinn.

Í blóði þínu lástu fallinn.

Mikis Theodorakis/Kristján Árnason

16. Á ströndinni

Mikis Theodorakis

Niðri á sjávarströnd við undum ein.

Ljómandi dagur umvafði allt.

Og þorstinn kom,

þegar sólin hæst á himninum skein,

hafið var því miður of salt.

Ofan í sandinn fingur teygðust tveir.

Tveim fingrum nafn hennar skráð.

Sem betur fer

fór að blása af hafi svalandi þeyr

og burt með honum letrið var máð.

Mikis Theodorakis / Kristján Árnason

17. Bella ciao

ítalskur skæruliðasöngur

Í rauðabítið ég reis á fætur.

O bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao.

Í rauðabítið ég reis á fætur,

Er ruddist óvinurinn fram.

Ó skæruliðar ég skal með ykkur.